Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες;

Θα πάμε Εκκλησία; Θα γίνει γιορτή; Θα μπουν απουσίες; Προπαραμονή των Τριών Ιεραρχών και αντί για απάντηση στις "κλασικές" ερωτήσεις, "τόλμησα" την ερώτηση: "Ποιοι είναι οι  Τρεις Ιεράρχες, παιδιά;  Τρία- τέσσερα χέρια σηκώνονται...

"Ο Ναζιανζηνός και... ο Ιωάννης ο....", απαντάει κάποιος· "ο Πρόδρομος" συμπληρώνει άλλος δειλά, κι ένας τρίτος θριαμβικά· "όχι, ο Χρυσόστομος και...ο Μ. Βασίλειος".
-Δεν τους γνωρίζετε καλά, γιατί δεν τους συναντάτε συχνά στα σχολικά βιβλία του Γυμνασίου και του Λυκείου της τρίτης χιλιετίας τους διαχρονικούς διδασκάλους, τους πρωτοπόρους και οδηγούς στο δύσκολο δρόμο της παιδείας. Θέλετε- αντί γι' άλλο μάθημα - να απαντήσω στην ερώτηση που σας έκανα;....

Οι Τρεις Ιεράρχες είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και είναι οι δικοί μας Άγιοι. Οι Άγιοι των μαθητών και των δασκάλων, αφού και μαθητές και δάσκαλοι καλοί ήταν. Ξεκίνησαν από τα παιδικά τους χρόνια μ' ορμή και λαχτάρα για τις κορφές της γνώσης και τις κατέκτησαν· κι ύστερα κατέβηκαν απ' αυτές, για να βρουν τον συνάνθρωπο και να τον διακονήσουν.

Ο Μ. Βασίλειος σπουδάζει όλες τις επιστήμες της εποχής του με τόση επιμέλεια, σα να είχε ασχοληθεί με μία μόνο απ' αυτές. Ανάλογες και το ίδιο επιτυχείς και οι σπουδές του φίλου και συμφοιτητή του στις σχολές της Αθήνας, Γρηγορίου. Όταν τις ολοκλήρωσαν, ετοιμάζονταν με τον Βασίλειο να επιστρέψουν στην πατρίδα τους Οι συμφοιτητές τους τότε τους παρακαλούσαν θερμά να μείνουν κοντά τους. Στις παρακλήσεις τους υπέκυψε ο Γρηγόριος κι έμεινε έναν ακόμη χρόνο στην Αθήνα, ως καθηγητής των συμφοιτητών του.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μαθητεύει και αριστεύει στη ρητορική, κοντά στον φημισμένο ρητοροδιδάσκαλο Λιβάνιο, ο οποίος. όταν ρωτήθηκε σε ποιον θα εμπιστευόταν τη διαδοχή της περίφημης σχολής του, απάντησε: στον Ιωάννη, αν δεν τον είχαν πάρει ιερό λάφυρο οι χριστιανοί.

Αποφάσισαν και οι τρεις μεγάλοι μαθητές να κοπιάσουν πολύ, να μάθουν πολλά, αλλά να κρατήσουν λίγα, τα καλύτερα, για να μεταδώσουν στον κόσμο τη Σοφία του Θεού. Αυτός ήταν ο στόχος της ζωής τους και το σεμνό καύχημα της ύπαρξης τους, όπως φαίνεται καθαρά στην απάντηση του Μ. Βασιλείου στους επαίνους του Λιβανίου: "Το λέω και το χαίρομαι, είμαι μαθητής  ψαράδων (Ἁλιέων μαθητής εἰμί, ὁμολογῶ καί φιλῶ). "

Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες; Είναι οι δικοί μας Άγιοι. Οι Άγιοι των Ελλήνων. Από τα δικά τους τίμια χέρια παραλάβαμε τον πολύτιμο θησαυρό μας, την ελληνορθόδοξη παράδοσή μας. Στις δικές τους φωτεινές διάνοιες, στις δικές τους αγιασμένες ψυχές συναντήθηκαν τα ελληνικά γράμματα με τα χριστιανικά και συνέθεσαν το ελληνορθόδοξο πολιτισμό. 

Πολλοί από τους χριστιανούς του 4ου μ.Χ. αιώνα θεωρούσαν ακατάλληλα τα συγγράμματα των αρχαίων σοφών για την αγωγή των νέων. 
 Ο Μ. Βασίλειος υποστήριξε την ωφέλειά τους, όταν βέβαια  ο νέος σπουδαστής γνωρίζει να διαλέγει τις αρετές από τις κακίες και τα φωτεινά παραδείγματα από τα σκοτεινά, όπως σε μια τριανταφυλλιά κόβουμε τα τριαντάφυλλα παραμερίζοντας τα αγκάθια.

Όταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, θεωρώντας απαίδευτους τους χριστιανούς, απαγορεύει να διδάσκονται και να διδάσκουν αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει κάποια από τα εμπνευσμένα ποιήματά του στην αρχαία ελληνική γλώσσα. Σε εποχή που η αντίθεση μεταξύ εθνικού και χριστιανικού κόσμου έπαιρνε νέες διαστάσεις, ρίχνουν γέφυρες για να περάσει εύκολα κι ομαλά η χριστιανική διδασκαλία στις ψυχές και των Ελλήνων.

Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες; Είναι οι δικοί μας Άγιοι. Οι άγιοι όλων των ανθρώπων. Γιατί αγάπησαν βαθιά και απροϋπόθετα τον κάθε άνθρωπο: τον άρρωστο, τον φτωχό, τον πονεμένο, τον πεινασμένο, τον ορφανό, τον αδικημένο και τον διακόνησαν φροντίζοντας την ψυχή και το σώμα του, με θυσία όχι μόνο της πατρικής περιουσίας τους, αλλά και της ίδιας της ζωής τους.
Οι Τρεις Ιεράρχες είναι δικοί μας, αλλά και παγκόσμιοι Άγιοι, αφού πότισαν με τα νοματαίοι της θεογνωσίας όλη την κρίση και φώτισαν με τις ακτίνες της θείας διδασκαλίας την οικουμένη.

Τον 12ο αιώνα ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης Μαυρόπους όρισε την 30ή Ιανουαρίου ως ημέρα της κοινής μνήμης τους. Το 1842 η Πανεπιστημιακή Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου καθιέρωσε την ημέρα της γιορτής τους ως ημέρα τιμής των Ελληνικών Γραμμάτων και της Ελληνικής Παιδείας.

-Γιορτάζουμε δηλαδή στις 30 Ιανουαρίου .... κι εμείς οι μαθητές κι εσείς οι δάσκαλοι.... ακούστηκε κάποιος. Κι ένας άλλος: -Όλοι οι άνθρωποι.... γιορτάζουμε...
-Για να το συνειδητοποιήσει, παιδιά, αυτό η σχολική κοινότητα, είναι απαραίτητη η 30η  Ιανουαρίου να είναι σχολική εκδήλωση σεβασμού και τιμής στη μνήμη τους, τη μέρα της γιορτής τους, που δεν είναι αργία.

Και το πιο αναγκαίο, στη Θεία Λειτουργία εκείνη τη μέρα να ενώσουμε τη φωνή μας - μαθητές, δάσκαλοι, γονείς - σε θερμή ικεσία. Μέσα στο σχολειό που μας "χτίζουν", να είμαστε καλοί μαθητές, καλών δασκάλων, και κυρίως παντοτινοί μαθητές του Χριστού, όπως εκείνοι, οι δικοί μας Άγιοι....
(Μαρίας Δ. Παναγοπούλου, 8:15 π.μ. μαθήματα εκτός ύλης, Οι δικοί μας άγιοι, σελ. 62-65, Εκδόσεις Ο Σωτήρ, Αθήνα 2016).

Εύχομαι πάντα οι Τρεις Ιεράρχες να σκέπουν το χώρο της εκπαίδευσης, φωτίζοντας με το λαμπρό παράδειγμά τους τον δρόμο μας! 
 
Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 

Ας είναι ευφρόσυνος και δημιουργικός ο μήνας Φεβρουάριος!