Ο Όσιος Ιωάννης, ο ηγούμενος της μονής του Σινά, γνωστός περισσότερο ως "Ιωάννης της Κλίμακος", έζησε τον 6ο αιώνα. Έλαβε πλούσια εγκύκλια μόρφωση, και γι' αυτό απέκτησε τον τίτλο ''σχολαστικός''. Στα δεκαέξι του χρόνια πήγε στο Σινά κι έμεινε κοντά στον πρώτο γέροντά του, τον Μαρτύριο. Μετά το θάνατο του τελευταίου, περιόδευσε στα μοναστήρια και τ' ασκητήρια της Αιγύπτου. Ύστερα γύρισε στο Σινά κι εγκαταστάθηκε σ' ένα κελί της ερήμου, σε απόσταση δυο ωρών από τη μονή της Αγίας Αικατερίνης.
Στο κελί αυτό έζησε και αγωνίστηκε τη σκληρότατη άσκηση της ερήμου σαράντα ολόκληρα χρόνια. Τότε η μεγάλη αγιότητά του και η πνευματική σοφία του έκαναν τους μοναχούς του Σινά να τον καλέσουν για ηγούμενό τους. Στη θέση αυτή έμεινε δέκα περίπου χρόνια.
Τελικά αποσύρθηκε πάλι στην προσφιλή του έρημο, όπου και τελεύτηκε σε ηλικία εβδομήντα πέντε περίπου χρόνων. Η σπάνια μόρφωσή του, περισσότερο όμως η καταπληκτική ικανότητά του στην ψυχοδιαγνωστική και στην καθοδήγηση των ψυχών καταφαίνονται στο πολύτιμο έργο του "Κλῖμαξ", γνωστό και ως ''Σκάλα παραδείσου". Επί δεκατρείς αιώνες τώρα η "Κλῖμαξ" αποτελεί το συνεχές και προσφιλές εντρύφημα όχι μόνο των μοναχών, αλλά και
όλων των χριστιανών, που δεν αρκούνται στην εξωτερική εκτέλεση ορισμένων εντολών του Θεού, αλλά διψούν για πραγματική κάθαρση της ψυχής, για γνήσια και σε βάθος πνευματική καλλιέργεια, για αναβάσεις όλο και σε ψηλότερες βαθμίδες της κλίμακας που οδηγεί στην άπειρη αγάπη του Θεού και στη θέωση. Το κείμενο αυτό είναι ένα μικρό απάνθισμα διδαχών του αγίου πατρός από τους λόγους του "Περί τῆς πολυμόρφου κενοδοξίας" (ΚΑ΄), "Περί τῆς ἀκεφάλου ὑπερηφανείας" (ΚΒ΄) και "Περί τῆς ὑψίστου ταπεινοφροσύνης" (ΚΓ΄).
Κενοδοξία, υπερηφάνεια και ταπεινοφροσύνη
Στον κατάλογο των αμαρτωλών παθών τοποθετούν, και πολύ σωστά, την κενοδοξία πλάι στην υπερηφάνεια. Γιατί ποιος κινδυνεύει να πέσει στην υπερηφάνεια, αν νίκησε την κενοδοξία; Η σχέση που έχουν μεταξύ τους οι δύο αυτές φοβερές κακίες, είναι η σχέση ανάμεσα στο παιδί και τον ώριμο άνθρωπο ή ανάμεσα στο σιτάρι και το ψωμί. Γιατί η κενοδοξία είναι η αρχή και η υπερηφάνεια η κατάληξη.
Η κενοδοξία μεταβάλλει τη φύση του ανθρώπου, του διαστρέφει τον χαρακτήρα και τον οδηγεί να παρακολουθεί άγρυπνα κάθε μομφή που γίνεται σε βάρος του. Σκορπίζει τους κόπους και τους ιδρώτες του πνευματικού αγωνιστή και γίνεται θανάσιμος κίνδυνος για τον θησαυρό της ψυχής, πρόδρομος της υπερηφάνειας, ναυάγιο μέσα στο λιμάνι, μυρμήγκι στ' αλώνι.
Το μυρμήγκι περιμένει να μαζευτεί το στάρι στο αλώνι, και η κενοδοξία περιμένει να αυξηθεί στην ψυχή ο πνευματικός πλούτος. Το μυρμήγκι χαίρεται γιατί θα κλέψει το σιτάρι, και η κενοδοξία γιατί θα σκορπίσει τον πνευματικό πλούτο. Ο δαίμονας της απελπισίας χαίρεται, όταν πληθαίνει η κακία.
Αντίθετα, ο δαίμονας της κενοδοξίας χαίρεται, όταν πληθαίνει η αρετή. Γιατί η πόρτα που μπαίνει ο πρώτος είναι το πλήθος των ψυχικών τραυμάτων, ενώ πόρτα για τον δεύτερο είναι ο πλούτος των κόπων.
Πρόσεξε και θα δεις την ανίερη κενοδοξία να διατηρείται ζωντανή μέχρι τον τάφο: στα ρούχα, στ' αρώματα, στις επιδεικτικές εμφανίσεις και σε τόσα άλλα. Όπως ο ήλιος λάμπει σε όλα τα δημιουργήματα, έτσι και η κενοδοξία χαίρεται για κάθε κατόρθωμά μας. Νηστεύοντας κενοδοξώ. Και όταν καταλύω τη νηστεία, για να μη φανώ στους άλλους, πάλι κενοδοξώ. Φορώντας καλά ρούχα, κενοδοξώ. Και αλλάζοντάς τα με φτωχικά, πάλι κενοδοξώ. Με νικάει και όταν μιλάω και όταν σωπαίνω. Όπως κι αν το ρίξεις αυτό το τριβόλι, όρθιο θα σταθεί το κεντρί του.
Ο κενόδοξος είναι ένας χριστιανός ειδωλολάτρης. Εξωτερικά δείχνει πως λατρεύει τον Θεό, στην πραγματικότητα όμως επιδιώκει ν' αρέσει στους ανθρώπους κι όχι στον Θεό. Κενόδοξος είναι καθένας που θέλει να δείχνεται. Του κενόδοξου και η νηστεία και η προσευχή μένουν χωρίς μισθό. Γιατί και τα δυο τα κάνει για να κερδίσει τον έπαινο των ανθρώπων.
(Οσίου Ιωάννη της Κλίμακος, Κενοδοξία, Υπερηφάνεια και Ταπεινοφροσύνη, Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2017, έκδοση 24η)
συνεχίζεται....
Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου